ΖΩΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ

π. Δημητρίου Μπόκου

Η Κοίμηση της Παναγίας είναι γεγονός που αντιπαρατίθεται οξύτατα προς την αντίληψη που είχαν μέχρι τότε οι άνθρωποι για τον θάνατο. Προ Χριστού, ακόμα και οι δίκαιοι, εν όψει της προοπτικής του θανάτου, εκφράζονται πολύ απαισιόδοξα.

Ευρισκόμενος ο Ιώβ σε δεινή δοκιμασία, έχοντας χάσει τα πλούτη, τα τέκνα και την υγεία του, περιγράφει με πολύ πόνο το εφήμερο της ζωής του και την αναμενόμενη κατάληξή της: «Η ζωή μου φεύγει και χάνεται πιο γρήγορα και από την ομιλία του ανθρώπου. Είναι σαν μια πνοή του αέρα. Θα γίνω σαν ένα σύννεφο που διαλύεται και εξαφανίζεται από τον ουρανό. Γιατί όταν πεθάνει ο άνθρωπος και κατεβεί στον άδη, δεν θα ανεβεί ποτέ από εκεί. Δεν θα επιστρέψει ποτέ στο σπίτι του, ούτε θα τον ξαναδεί ο τόπος όπου έζησε. Ο θάνατος είναι πορεία χωρίς επιστροφή “εις γην σκοτεινήν και γνοφεράν, εις γην σκότους αιωνίου”, όπου δεν φέγγει από πουθενά και από όπου δεν μπορεί να δει κανείς τους ανθρώπους που είναι ακόμα ζωντανοί» (Ιώβ 7, 6-10. 10, 21-22).

Αυτήν ακριβώς την κατάσταση ήρθε να ανατρέψει άρδην ο Χριστός. Και το κατόρθωσε με τον δικό του σταυρικό θάνατο και την Ανάστασή του, που έγιναν διαβατήριο «ζωής αϊδίου και κρείττονος» για όσους τον πιστεύουν και τον ακολουθούν. Μετά την Ανάσταση του Χριστού ο θάνατος έγινε για τους ανθρώπους απλώς ένας ύπνος. Μιλάμε πλέον για κεκοιμημένους και όχι για νεκρούς και πεθαμένους. Αλλά και αυτό θα ξεπεραστεί και θα καταργηθεί, όταν έλθει η ώρα το φθαρτό τούτο σώμα να ντυθεί την αφθαρσία «και το θνητόν τούτο ενδύσασθαι αθανασίαν». Τότε θα εκπληρωθεί η προφητεία του Ησαΐα «κατεπόθη ο θάνατος εις νίκος». Εξαφανίσθηκε, κατανικήθηκε εντελώς ο θάνατος (Α΄ Κορ. 15, 54-55).

Στην Παναγία μας όμως, όλη αυτή η θαυμαστή αλλαγή έχει ήδη συντελεσθεί. Πέρασε και αυτή από τον θάνατο, «καθ’ όσον απόκειται τοις ανθρώποις άπαξ αποθανείν, μετά δε τούτο κρίσις» (Εβρ. 9, 27). Ακολουθεί και η Παναγία τους φυσικούς νόμους. Αλλά με τρόπο που ξεπερνάει τα δεδομένα της δικής μας φύσης. «Υπέρ φύσιν υποκύπτει τοις της φύσεως νόμοις». Ο θάνατος για την Παναγία είναι πράγματι ένας ύπνος. Μέσα από αυτόν «προς ζωήν μετατίθεται η όντως μήτηρ της ζωής». Η Παναγία γέννησε «ζωήν την ενυπόστατον». Τη ζωή που λαμβάνει ύπαρξη και έχει την πηγή της στο πρόσωπο, στην υπόσταση του Χριστού («εγώ ειμι η ζωή»). Και επειδή υπήρξε «ζωής τέμενος, διά θανάτου προς την ζωήν μεταβέβηκε». Ο τάφος γίνεται «κλίμαξ προς ουρανόν» για την πηγή της ζωής. «Τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησε» την Παναγία, επειδή, «ως ζωής μητέρα», ο Υιός της «προς την ζωήν μετέστησεν». Έγινε ζωαρχική πηγή. Αναβλύζει τη ζωή. Καταργεί τον θάνατο. Στον δικό της όμως φωτεινό τόπο,

«εκ ζωής προς ζωήν μεθισταμένη» η Μητέρα μας, περιμένει κι εμάς. Όλα της τα παιδιά.